Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku

---

Historia

Teatr Lalki „Tęcza” ma bogatą historię, sięgającą swoich początków w Tuchomiu dzięki Elżbiecie i Tadeuszowi Czaplińskim, którzy założyli tę instytucję. Swoją działalność rozpoczął od bożonarodzeniowego spektaklu pod tytułem „Szopka Polska”, autorstwa Ludwika Szczepańskiego. Na samym początku teatr działał jako rodzinny i prywatny teatr wędrowny, zyskując popularność wśród lokalnej społeczności.

25 maja 1950 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki zatwierdziło oficjalnie nazwę teatru, która brzmiała Objazdowy Teatr Lalki „Tęcza”, a jednocześnie przyznano mu stałą miesięczną subwencję na działalność artystyczną. Zaledwie kilka lat później, pod koniec 1953 roku, Gminna Rada Narodowa w Tuchomiu zdecydowała o konieczności opuszczenia zajmowanej przez teatr siedziby. W konsekwencji teatr przeniósł się do Brus, gdzie funkcjonował aż do 1 września 1956 roku.

W dniu 1 września 1956 roku Teatr Lalki „Tęcza” otrzymał stałą siedzibę w Słupsku, przy ulicy Popławskiego 3, która obecnie nosi nazwisko Sienkiewicza. W 1961 roku, gdy pojawiła się propozycja przeniesienia do Koszalina, władze Słupska zdecydowały o przyznanie teatrowi lokalu przy ulicy Waryńskiego 2, a ten krok okazał się kluczowy dla dalszego rozwoju instytucji. Zmiany w zarządzie miały miejsca 1 kwietnia 1966 roku, kiedy to teatr został upaństwowiony, a na stanowisko dyrektora powołano Juliannę Całkową.

Jednym z kluczowych okresów dla rozwoju tej instytucji był czas zarządzania przez Zofię Miklińską i Stanisława Mireckiego w latach 1969–1991. W tym czasie mamy do czynienia z dominującym nurtem przedstawień o tematyce regionalnej, co na długie lata wyznaczyło Teatr Lalki „Tęcza” wśród innych krajowych teatrów lalkowych.

Wielu znakomitych twórców współpracowało z teatrem, w tym artystów takich jak Ali Bunsch, Rajmund Strzelecki oraz Adam Kilian, a także znaczących kompozytorów, jak Jerzy Derfel, Krzesimir Dębski, Katarzyna Gärtner, Witold Lutosławski, Jerzy Maksymiuk oraz Jerzy Stachurski. W rolach reżyserów występowali Jan Dorman, Janusz Galewicz, Krzysztof Rau, Wojciech Wieczorkiewicz oraz Stanisław Ochmański. Współpraca z tymi artystami przyczyniła się do zdobycia wielu nagród i wyróżnień przez Teatr Lalki „Tęcza”.

W marcu 2023 roku doszło do zmiany nazwy teatru z Państwowy Teatr Lalki „Tęcza” na Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku. Obecnie teatr jest instytucją kultury, którą prowadzi miasto Słupsk. Na mocy specjalnej umowy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, instytucja ta jest współprowadzona przez ten ministerstwo, a umowa obowiązuje do 31 grudnia 2025 roku. W tym czasie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zobowiązało się do przekazywania teatrowi dotacji w wysokości nie mniejszej niż 500 000 zł rocznie.

Działalność

Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku prowadzi różnorodną działalność, która przyciąga zarówno dzieci, jak i dorosłych entuzjastów sztuki. W 2001 roku teatr był gospodarzem X Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek Krajów Nadbałtyckich, co zbiegło się z obchodami 55-lecia jego działalności.

W 2003 roku zorganizowano Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek Krajów Kandydujących do Unii Europejskiej, znany jako „EUROFEST”. To wydarzenie stało się cykliczne, a jego dwie kolejne edycje, pod nazwą Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek Krajów Unii Europejskiej im. Roberta Schumana EUROFEST, miały miejsce odpowiednio w 2009 i 2012 roku.

W 2022 roku zorganizowano wystawę Młodej Scenografii podczas Festiwalu Plastyki Teatrów Lalki i Formy Słupsk-Ustka. Była to szansa dla studentów oraz absolwentów kierunków scenograficznych i kostiumograficznych na zaprezentowanie swoich prac, które mogły obejmować nie tylko projekty dotyczące teatru lalek, ale również realizacje w obszarze teatru dramatycznego oraz OFF. Jednak w 2023 roku wystawa nie odbyła się z powodu przesunięcia terminu Festiwalu o rok.

Warto również zaznaczyć, że Pracownia Edukacji Teatralnej organizuje różnorodne warsztaty, które są skierowane do nauczycieli, a także warsztaty lalkarsko-aktorskie dla dzieci i rodzin. Współpraca z Miejską Biblioteką Publiczną zaowocowała powstaniem Wirtualnego Muzeum Lalkarstwa, co stanowi ciekawą alternatywę dla tradycyjnych form edukacji kulturowej.

Dyrektorzy

Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku miał w swoim czasie wielu znaczących dyrektorów, którzy przyczynili się do jego rozwoju i popularności wśród widzów.

• Elżbieta i Tadeusz Czaplińscy (1946 – 1966),
• Julianna Całkowa (1966 – 1969),
• Stefan Świętak (1 września 1969 – 30 września 1970),
• Jerzy Miszczyszyn (1970 – 1973),
• Stanisław Mirecki (1973 – 1991),
• Małgorzata Kamińska-Sobczyk (1993 – 2015),
• Michał Tramer (2015 – obecnie).

---

Oceń: Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku

---