Marek Zbigniew Balicki, którego data urodzenia przypada na 29 września 1953 roku i który pochodzi ze Słupska, to postać o wyjątkowym wkładzie w polską politykę oraz medycynę. Jako lekarz i polityk, pełnił zaszczytną rolę ministra zdrowia w rządach Leszka Millera oraz Marka Belki w latach 2003 oraz 2004–2005.
Jego kariera polityczna obejmowała także działalność jako poseł na Sejm I, II i VI kadencji oraz senator V kadencji, co czyni go wpływową postacią w polskim życiu publicznym.
Życiorys
Wykształcenie i działalność zawodowa
W 1978 roku, po ukończeniu studiów na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku, Marek Balicki uzyskał specjalizacje w dziedzinach tak istotnych jak anestezjologia (I stopnia) oraz psychiatrii (II stopnia). Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w szpitalu Drewnica, gdzie w końcowej fazie lat osiemdziesiątych pełnił rolę ordynatora oddziału, a po pewnym okresie powrócił do tej funkcji pod koniec lat dziewięćdziesiątych.
W okresie od 1990 do 1992 roku był dyrektorem tego szpitala, by później od 1999 do 2001 zarządzać Szpitalem Bielańskim. Następnie, podjął pracę w Wolskim Centrum Zdrowia Psychicznego, które jest jednostką organizacyjną Szpitala Wolskiego w Warszawie, i również pełnił tam funkcję dyrektora. Jak aktywny uczestnik różnych organizacji społecznych i zawodowych, był inicjatorem powołania stowarzyszenia Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce oraz brał udział w pracach Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Na swoim koncie ma również członkostwo w zarządzie Stowarzyszenia Studiów i Inicjatyw Społecznych oraz przewodniczenie Warszawskiemu Towarzystwu Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Psychicznie i Nerwowo Chorymi.
Działalność polityczna
W ciągu lat osiemdziesiątych, Marek Balicki aktywnie uczestniczył w działalności „Solidarności”, gdzie pełnił m.in. rolę członka Komitetu Strajkowego Ogólnopolskiego Strajku Okupacyjnego Służby Zdrowia oraz zarządu Regionu Gdańskiego, a także był delegatem na I KZD w Gdańsku. W okresie stanu wojennego został internowany na około dwa tygodnie. Po swoim zwolnieniu, włączył się do opozycyjnych struktur podziemnych, współtworząc i redagując „Robotnika Lęborka”. W wyniku aresztowania w kwietniu 1983, został uwolniony w lipcu tego samego roku dzięki amnestii.
Po 1989 roku, wstąpił do ROAD, a następnie do Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W maju 1990 roku został wybrany na radnego miasta Ząbki, a w latach 1991–1997 sprawował mandat posła I i II kadencji Sejmu. W rządzie Hanny Suchockiej pełnił funkcję wiceministra zdrowia (1992–1993) oraz przewodniczył Międzyresortowemu Zespołowi do spraw Reform Zabezpieczenia Społecznego i Systemu Świadczeń Zdrowotnych, który opracował jeden z projektów reformy finansowania opieki zdrowotnej. Po odejściu z Unii Wolności w 1997 roku, zrezygnował z ubiegania się o mandat poselski.
W latach 1998–2001 był doradcą prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. W wyniku wyborów w 2001 roku, z ramienia SLD-UP jako bezpartyjny kandydat, zdobył miejsce w Senacie, otrzymując 246 tys. głosów. W 2002 roku, również z ramienia SLD-UP, kandydował w bezpośrednich wyborach na urząd prezydenta Warszawy, przechodząc do drugiej tury, w której przegrał z Lechem Kaczyńskim, zdobywając niemal 30% głosów.
Po odejściu Mariusza Łapińskiego w dniu 17 stycznia 2003 roku, objął stanowisko ministra zdrowia. Jego kadencja zakończyła się 2 kwietnia tego samego roku, po tym jak szefem NFZ został Aleksander Nauman, były współpracownik Mariusza Łapińskiego. W marcu 2004 roku, był jednym z inicjatorów powołania Socjaldemokracji Polskiej, a 15 lipca 2004 przyjął propozycję kierowania resortem zdrowia w rządzie Marka Belki, zastępując Mariana Czakańskiego.
Jako minister zdrowia, Balicki przeforsował w parlamencie ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych z publicznych środków oraz ustawę o Narodowym Programie Zwalczania Chorób Nowotworowych. Dążył także do uchwalenia przepisów dotyczących oddłużenia szpitali przez ich przekształcenie w spółki użyteczności publicznej, co wstępnie opracował wicepremier Jerzy Hausner, niestety Sejm przyjął tylko przepisy dotyczące pomocy publicznej dla zadłużonych placówek. W 2005 roku zrezygnował z kandydowania w wyborach do parlamentu, a w 2006 roku został wybrany do sejmiku mazowieckiego, gdzie przez rok pełnił funkcję wiceprzewodniczącego.
W wyborach parlamentarnych w 2007 roku, zdobył mandat poselski, startując z listy koalicji Lewica i Demokraci, otrzymując 19 034 głosy w okręgu podwarszawskim. Od 22 kwietnia 2008 roku był członkiem Koła Poselskiego SDPL-Nowa Lewica. 26 września 2008 roku opuścił SDPL, ale pozostał w jej kole poselskim, z którego zrezygnował 15 czerwca 2009 roku. Pod koniec września 2010 roku, dołączył do klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej (zmienionego na KP Lewica). W 2011 roku nie zdobył reelekcji w wyborach krajowych, jednakże w 2012 dołączył do think tanku Ruchu Palikota, a od 2013 roku znów związany jest z SLD jako ekspert w dziedzinie polityki zdrowotnej. W marcu tego samego roku, stał się również członkiem tego ugrupowania.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku, startował z listy koalicji SLD-UP w okręgu nr 4 Warszawa I, nie zdobywając mandatu posła, zyskując 4558 głosów. W październiku 2015 roku, został członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę. Następnie objął kierownictwo biura pilotażu Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego, w ramach którego planowano utworzenie ambulatoryjnych centrów opieki psychiatrycznej. W lipcu 2019 roku został mianowany pełnomocnikiem ministra zdrowia do spraw reform psychiatrycznych, a w lutym 2021 roku prezydent Andrzej Duda powołał go na członka Rady do spraw Ochrony Zdrowia.
Odznaczenia
Wśród licznych osiągnięć Marka Balickiego można wyróżnić szereg istotnych odznaczeń, które świadczą o jego zaangażowaniu oraz wkładzie w rozwój i obronę kraju. Oto najważniejsze z nich:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2024),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2019),
- Krzyż Wolności i Solidarności (2019),
- Złoty Krzyż Zasługi (2016).
Poglądy
Marek Balicki zdefiniował siebie jako polityka związane z lewicą, a swoje podejście ukierunkował w latach 90. w ramach socjaldemokratycznego skrzydła Unii Demokratycznej.
Jednym z kluczowych punktów jego programu politycznego jest poparcie dla liberalizacji przepisów dotyczących aborcji. Na początku lat 90. zaangażował się w działania mające na celu zebranie podpisów obywateli, co miało na celu zorganizowanie referendum w kwestii legalności aborcji w Polsce.
Oprócz tego, Balicki wyraził również swoje poglądy na temat depenalizacji posiadania niewielkich ilości narkotyków do osobistego użytku. Takie rozwiązanie znalazło się w projekcie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, który zaproponował podczas swoich rządów jako minister zdrowia w 2005 roku. Niestety ten projekt w tej formie nie trafił do Sejmu.
Przypisy
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12.06.2024 r. nr rej. 277/2024 o nadaniu orderów (M.P. z 2024 r. poz. 696).
- Prezydent powołał Radę do spraw Ochrony Zdrowia. prezydent.pl, 12.02.2021 r. [dostęp 15.02.2021 r.]
- Marek Balicki pełnomocnikiem ds. reformy w psychiatrii. medonet.pl, 30.07.2019 r. [dostęp 30.07.2019 r.]
- Marek Balicki w Słowniku „Niezależni dla kultury 1976–89”. [dostęp 30.07.2019 r.]
- a b Wiktoria Lipiec: Byli szefowie resortu i funduszu dzisiaj, czyli co u pana słychać, panie ministrze?. termedia.pl, 23.08.2018 r. [dostęp 28.08.2018 r.]
- Prezydent powołał Narodową Radę Rozwoju. prezydent.pl, 16.10.2015 r. [dostęp 16.10.2015 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28.06.2019 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2019 r. poz. 830).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 09.05.2019 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2019 r. poz. 643).
- Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 03.06.2014 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 30.07.2019 r.]
- Kutz i Środa w radzie programowej think tanku RP. dziennikzachodni.pl, 14.06.2012 r. [dostęp 03.06.2014 r.]
- Marek Balicki wraca do polityki. Były minister zdrowia ma być krytykiem Arłukowicza. polskatimes.pl, 19.12.2012 r. [dostęp 03.06.2014 r.]
- Marek Balicki odchodzi z SDPL i rusza w trasę. polskatimes.pl, 27.09.2008 r. [dostęp 03.06.2014 r.]
- Aborcyjny kompromis?. przeglad-tygodnik.pl, 14.11.2006 r. [dostęp 03.06.2014 r.]
- Marek Balicki: polityka antynarkotykowa w Portugalii odniosła sukces. rynekzdrowia.pl, 22.11.2010 r. [dostęp 03.06.2014 r.]
- Postanowienie nr rej. 225/2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19.05.2016 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2016 r. poz. 664).
- Konferencja „Zagłada chorych psychicznie – pamięć i wyzwanie”. senat.gov.pl, 11.04.2017 r. [dostęp 11.04.2017 r.]
- Krzysztof Śmietana: WizzAir przenosi się z Okęcia. Będzie taniej, ale daleko. wyborcza.biz, 02.02.2012 r. [dostęp 19.02.2013 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Przemysław Gosiewski | Dariusz Szymczycha | Heinrich von Stephan | Henryk Grządzielski | Werner Ventzki | Jolanta Szczypińska | Andrzej Jamrozek | Andrzej Gąsiorowski (samorządowiec) | Wilhelm Fließbach | Danuta Olejniczak | Ryszard Bogusz (polityk) | Magdalena Adamowicz | Irena Tatarzyńska | Piotr Müller | Marek Pol | Agnieszka Frydrychowicz-Tekieli | Tom Malinowski | Waldemar Jędryka | Zbigniew Konwiński | Tomasz SzatkowskiOceń: Marek Balicki