Osiedle Piastów (Słupsk)

---

Geografia

Osiedle Piastów znajduje się po zachodniej stronie malowniczej doliny rzeki Słupi, na stoku pagórkowatej formacji, będącej częścią Wysoczyzny Słupskiej. Obszar ten ograniczony jest od północy ulicą Szczecińską, natomiast od wschodu przez tory linii kolejowych nr 202 oraz 405. Na południe od ulicy Koszalińskiej rozciąga się obszar przemysłowo-składowy, gdzie znajduje się miejska ciepłownia, jak również CH Jantar oraz rejon budownictwa jednorodzinnego przy ulicach Jana Matejki oraz Sławieńskiej. W powszechnym odbiorze te lokalizacje są uznawane za część Osiedla Piastów. Warto jednak zauważyć, że Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Słupsk traktuje ten obszar jako część wspólnej strefy polityki przestrzennej z osiedlem Nadrzecze, z uwagi na podobieństwo uwarunkowań funkcjonalno-społecznych.

Z urbanistycznego punktu widzenia, Osiedle Piastów dzieli się na trzy główne części:

• starszą część z budynkami jedno- oraz wielorodzinnymi, które powstawały w latach 20. i 30. XX wieku, obejmującą rejon ul. Szczecińskiej (wschodni odcinek), Bolesława Krzywoustego, Artura Grottgera, Juliusza Kossaka, Juliana Fałata oraz Jacka Malczewskiego; w tym obszarze historyczna zabudowa ul. Józefa Chełmońskiego została zniszczona, ustępując miejsca nowym budynkom wielorodzinnym,
• młodszą część z dominującą zabudową wielorodzinną, która zaczęła powstawać od lat 70. XX wieku, w rejonie ulic Koszalińskiej, Braci Gierymskich, Xaverego Dunikowskiego oraz Szczecińskiej (zachodni odcinek); od początku lat 10. XXI wieku, w konsekwencji licznych wyburzeń terenów przy ul. Józefa Chełmońskiego, również te lokalizacje zyskały charakter osiedla zabudowy wielorodzinnej,
• część przemysłowo-składową, która rozciąga się na południe od ul. Szczecińskiej oraz Koszalińskiej, z lokalnymi enklawami zabudowy jedno- oraz wielorodzinnej, charakteryzującą się dynamicznymi zmianami własnościowo-funkcjonalnymi.

Historia

Na obecnym Osiedlu Piastów, pierwsze mieszkalne budynki zaczęły się pojawiać na początku XX wieku, wzdłuż obecnej ulicy Szczecińskiej, tuż obok fabryki mebli W. Beckera, która działała od 1889 roku. W 1913 roku, w odpowiedzi na przewidywania dotyczące rozwoju urbanistycznego, zrealizowano połączenie tramwajowe. Jednak dalszy rozwój tej lokalizacji został wstrzymany przez I wojnę światową. W 1916 roku na zachód od torów kolejowych utworzono lotnisko Stolp-West, które po zakończeniu wojny poddano częściowej rozbiórce, a jego pełna funkcjonalność została przywrócona dopiero w 1927 roku.

Po zakończeniu I wojny światowej Słupsk stanął w obliczu kryzysu mieszkaniowego. Problem ten był efektem relatywnie wysokiego przyrostu naturalnego, mimo że poziom ten był niższy niż w innych miastach regionu Pomorza. Napływ ludności z terenów przyłączonych do Polski oraz z państw bałtyckich dodatkowo pogłębiał sytuację. Niestety, niesprzyjające warunki gospodarcze spowodowały, że władze miasta nie były w stanie wprowadzić skutecznych rozwiązań przez większą część dwudziestolecia międzywojennego, pomimo pewnych ożywień w budownictwie spółdzielczym.

W pierwszych latach lat dwudziestych na obszarze ul. Juliusza Kossaka utworzono osiedle dla weteranów wojennych (znane jako Krieger- und Hinterbliebenen-Heimstätten – Siedlungsgenossenschaft), z późniejszą rozbudową ku zachodowi. W latach 30. XX wieku pojawiły się nowe kamienice czynszowe w rejonach ulic Bolesława Krzywoustego, Artura Grottgera oraz Juliana Fałata, a tuż przed II wojną światową zrealizowano osiedla dla pilotów przy ul. Jacka Malczewskiego i Józefa Chełmońskiego.

Po wojnie, w szybkim tempie, nastąpiła dalsza rozbudowa miasta w kierunku zachodnim zgodnie z planem ogólnym rozwoju Słupska przygotowanym przez Wojewódzką Pracownię Urbanistyczną w Koszalinie na lata 1965-1975. Teren dawnego lotniska Stolp-West stał się jednym z obszarów przewidzianych do zabudowy wielorodzinnej. Budowy rozpoczęto w 1971 roku, a w 1973 oddano do użytku pierwszy blok mieszkalny przy ul. Koszalińskiej 2. W kolejnych latach realizowano wyburzenia budynków jednorodzinnych wzdłuż zachodniej części ulicy Szczecińskiej, które zastąpiono aż jedenastopiętrowymi wieżowcami i nową zabudową usługową.

Rozbudowa osiedla nie ustawała również po transformacji ustrojowej. Nowe budynki pojawiły się na południe od ul. Koszalińskiej i przy ul. Józefa Chełmońskiego. W 2008 roku zburzono starą fabrykę mebli w rejonie ul. Bolesława Krzywoustego, Szczecińskiej oraz Artura Grottgera, aby w tym miejscu planować obiekty handlowe, jednak inwestor wycofał się z tych zamierzeń. W latach dziesiątych XXI wieku zaczęto wyburzenia osiedla pilotów przy ul. Józefa Chełmońskiego, a jego teren sukcesywnie zabudowywano nowymi, wielorodzinnymi obiektami.

Historyczne nazwy ulic

• Adolf-Damaschke-Straße (1925, 1940) → ul. Juliusza Kossaka (1986, 2023),
• Boelke-Straße (1925, 1940) → ul. Jana Matejki (1986) → nie istnieje, nazwa przeniesiona na inną ulicę w okolicy (2023),
• Grönhoff-Straße (1940) → ul. Gabriela Narutowicza (1986, 2023),
• Hochstraße (1925, 1940) → ul. Bolesława Krzywoustego (1986, 2023),
• Immelmann-Straße (1925, 1940) → ul. Artura Grottgera (1986, 2023),
• Lilienthal-Straße (1940) → ul. Józefa Chełmońskiego (1986, 2023),
• Schlawer Straße (1925, 1940) → ul. Szczecińska (1986, 2023),
• Zeppelinstraße (1940) → ul. Jacka Malczewskiego (1986, 2023).

Źródła: 1925, 1940, 1986, 2023

---

Oceń: Osiedle Piastów (Słupsk)

---